Tüketicilerin konut kiralarında yaşadıkları artış oranı, tespit ve tahliye davalarının bir çığ gibi büyüdüğü son yıllarda artış oranının %25 ile sınırlandırılmasının ardından bu sınırın 2 yıl sonra kaldırılmış olması sorunların maalesef bittiği anlamına dikkat çekmekte olup bu konuda hukuki değerlendirme yapan Antalya Kaza Mağdurları, Sosyal Güvenlik ve Tüketici Hakları Derneği (Kaza Mağdur Der) Genel Başkanı Ali Körükçü; “ tarafların yasal yükümlülüklerini yerine getirirken dürüstlük uymaları gerektiğini ve bilinçli davranmalarını’’ belirterek mağduriyet yaşayanların haklarını mutlaka aramaları gerektiğini söyledi. 

7409 sayılı Kanunun 4. Maddesi ile 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’na Geçici 1. Madde eklenerek, 11/06/2022 ile 01/07/2023 tarihleri arasında yenilenen konut kiralar için artış oranı yüzde 25 ile sınırlandı. Bu Geçici 1. Madde’nin uygulama süresi 15/07/2023 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 7456 sayılı Kanunun Geçici 2. Maddesi ile 02/07/2023 ile 01/07/2024 tarihleri arasında da geçerliliğini koruyacak şekilde genişletildi.

Konut kiralarında 2 yıldır uygulanan yüzde 25'lik artış sınırı 01/07/2024 tarihi itibariyle sona erdi. Yeni dönemde, yine eskiden uygulandığı gibi kira artışı 12 aylık ortalama TÜFE oranına göre belirlenecek. Ev sahibi bu TÜFE sınırını aşamayacak ve zam dönemi Temmuz öncesi olanlardan bu yıl için yeni artış talep edilemeyecek. Temmuz ayının kira artış oranı da Haziran enflasyon rakamları ile netleşecek.

Türk Borçlar Kanunu Madde 344/III, ‘Taraflarca bu konuda bir anlaşma yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın, beş yıldan uzun süreli veya beş yıldan sonra yenilenen kira sözleşmelerinde ve bundan sonraki her beş yılın sonunda, yeni kira yılında uygulanacak kira bedeli, hâkim tarafından tüketici fiyat endeksindeki 12 aylık ortalamalara göre değişim oranı, kiralananın durumu ve emsal kira bedelleri göz önünde tutularak hakkaniyete uygun biçimde belirlenir. Her beş yıldan sonraki kira yılında bu biçimde belirlenen kira bedeli, önceki fıkralarda yer alan ilkelere göre değiştirilebilir’ hükmü esastır.

4721 sayılı TÜRK MEDENİ KANUNU - B. Hukukî ilişkilerin kapsamı I. Dürüst davranma Madde 2 - Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır. Bir hakkın açıkça kötüye kullanılmasını hukuk düzeni korumaz.

Kaza Mağdur Der olarak; TMK Madde 2/II uyarınca kiracının geçersizliği ileri sürerek ödemiş olduğu fazla kira bedellerini talep etmesinin somut olayın özelliklerine göre hakkın kötüye kullanılması niteliği taşıyabileceğini, yüzde 25 sınırından fazla ödeme yapan kiracının ise geriye dönük alacak davası açabileceğine dikkat çekmekteyiz. Bu dava geriye dönük beş yılı inceler. Mahkeme bilirkişi yardımıyla hesaplama yapar, hangi yıl ne kadar ödenmesi gerektiğini çıkartır. Fazla bir ödeme varsa kiracıya verilmesi için karar verir, aynı şey ev sahibi için de geçerli olup kiracı kirayı artırmıyor ya da belirlenen TÜFE'ye göre az artırıyor ise ev sahibi de kiracıya alacak davası açabilir.

Anayasa'nın 2. maddesinde yer alan hukuk devletinin sağlamakla yükümlü olduğu hukuk güvenliği, kural olarak yasaların geriye yürütülmemesini gerekli kılar. Yürürlüğe giren yasaların geçmişe ve kesin nitelik kazanmış hukuksal durumlara etkili olmaması hukukun genel ilkelerindendir' denilerek hukuki güvenlik ilkesi gereğince kanunların geriye yürümeyeceği açıkça belirtilmiştir. Kiraları artırma düşüncesinde olan tarafın bu hükme göre değerlendirme yapması gerekmektedir.