“Bilirkişilere Ve Uzlaştırmacılara Ödenen Ücretlerden Yapılan Gelir Ve Damga Vergisi Kesintilerinin En Son Durumu:
Hüseyin Hamamcılar - (SMMM) - İzmir
Değerli Meslektaşlarım, SMMM Hüseyin YÖRÜKOĞLU tarafından 05.01.2024 tarihinde yazılmış olan “01.01.2022 Tarihinden Beri Çözülemeyen Bilirkişi Ücreti İstisnası.” Başlıklı makalesinde; konuyu öyle güzel ele almış ve yazıya dökmüş ki, bilirkişiler ve Uzlaştırmacılar adına kendisine çok teşekkür ederim.
Ben de bu konuda naçizene görüşlerimi ve İzmir Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Bilirkişilik Komitesinde yapılan çalışmalardan söz etmek istiyorum.
Komite Başkanımız Sayın Emin Yıldırım ve Odamızın Denetleme Kurulu Başkanı ve aynı zamanda Komite üyesi olan Sayın Mustafa Yılmaz’ın nazik davetleri üzerine, fiilen bilirkişilik yapmam nedeniyle edinmiş olduğum tecrübelerimi bilirkişilik yapmakta olan meslektaşlarıma aktarabilmek, sorunlara çözüm bulabilmek amacıyla da Bilirkişilik Komitesine üye oldum.
05.12.2023 tarihinde ilk toplantıya katıldım ve görüşlerimi katılan meslektaşlarıma ilettim. Odamız Sekreteri Mehmet Kuzu bizzat telefon ederek sorunlarımızı TÜRMOB’a ileteceği ve takipçisi olacağı konusunda söz vermiştir.
19/01/2024 tarihinde yapılmış olan toplantıya özel nedenlerden dolayı katılamadım. Ancak bu toplantıda katılım sağlayan meslektaşlarımız derledikleri sorunları ve çözüm önerilerini içeren raporu Oda Başkanına sunmuşlardır.
Ben de derhal Oda Sekreterimizi aradım ve konunun ne aşamada olduğunu sorduğumda konunun takipçisi olacağını ve en kısa sürede cevap vereceğini iletmiştir.
Dediği gibi de 02/02/2024 tarihinde Türmob’a Bilirkişilik Komitesinin yazmış olduğu 23/01/2024 tarihli “Bilirkişi Vergi İadesi” konulu yazılmış olan yazı hakkında bilgi vermiştir.
İzmir SMMM Odası Bilirkişilik Komitesi tarafından alınmış olan kararda “özetle bilirkişilere ödenen ücretlerden asgari ücret gelir vergisi kesintisinden istisna olmasına rağmen Adalet Bakanlığı tarafından vergi kesintisi yapılmasına devam edilmekte olduğu ve uygulamanın sona erdirilmesi gerektiği, 2022-2023 yıllarında yapılmış olan vergi kesintilerinin bilirkişilere iadesi konusundaki Gelir İdaresi Başkanlığınca da bugüne kadar yapılan çalışmaların ne zaman biteceği, bundan sonra da kesinti uygulamasına devam edilip edilmeyeceği konusunda bilgi verilmesi talep edilmiştir.
Değerli Meslektaşlarım, bilirkişilik ve uzlaştırmacılık yapmakta olan başta meslektaşlarımız olmak üzere tüm bilirkişileri ve uzlaştırmacıları ilgilendirin ve yasa ile getirilmiş olan bu hak ile ilgili olarak değerli meslektaşımız Smmm.Hüseyin YÖRÜKOĞLU’nun Yöntem Yeminli Mali Müşavirlik A.Ş. “Yorumlar ve Makaleler” bölümünde 08.01.2024 tarihinde yayımlanmış bulunan “01.01.2022 tarihinden Beri Çözülemeyen Bilirkişi Ücreti İstisnası” makalesinde gerekli açıklamalar yapılmış olup, okumanızı tavsiye ederim.
Değerli Meslektaşlarım, görüleceği üzere, Yasa, Tebliğ ve Özelgeler yayımlanmasına rağmen, Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Adalet Bakanlığı’nın bu konudaki yetkilileri ve uzmanları bir araya gelerek Adalet Bakanlığı nezdinde kullanılmakta olan Bilirkişi Uyap ve Uzlaştırmacı Uyap portalında 2 yıldır gerekli program değişikliğinin yapılamaması nedeniyle vergi kesintisi yapılmasına devam edilmektedir.
Bu itibarla, bilirkişilik ve uzlaştırmacılık yapmakta olan meslek mensuplarımızın ve diğer mesleki kuruluşların üyeleri ve bağımsız olanların mağduriyetlerinin giderilmesi amacıyla, 2022-2023 yıllarında yapılan ve 2024 yılında da yapılmaya devam edilen vergi kesintilerinin bir an önce ilgililere iade edilmesi ve bundan sonra da vergi kesintisi yapılmamasını sağlamak amacıyla da gerekli program değişikliğinin bir an evvel yapılması ve kanunun uygulanması konusunda Türmob yetkililerimizin de Bakanlıklar ve diğer meslek kuruluşları ile ortak çalışma yapmaları ve uygulanmayan kanunun uygulanmasını sağlamak için çaba sarf etmeleri en büyük arzumuz, temennimiz ve dileğimiz olup, konunun takipçisi olacağımızın da bilinmesini isteriz.
Konuyu tüm ilgililerin bilgisine arz eder, saygılarımı sunarım. 07/02/2024
İzmir SMMM Odası Bilirkişilik Komitesi Üyesi-genelmuhasebebilirkisi@gmail.com-
bugüne kadar yapılan kesinti suretiyle yapılan Gelir Vergisinin asgari ücrete
(Konuk Yazar SMMM Hüseyin Yörükoğlu) yazılmış olan
08 Ocak 2024
Not: Makaleler yazarın kişisel görüşünü ifade etmekte olup kaleme alındığı tarihteki mevzuat düzenlemeleri açısından geçerlidir. Daha sonra meydana gelecek değişimler uygulamada farklılık yaratabilir. Bu nedenle makale tarihini göz önünde bulundurunuz.
08.01.2024
Konu: 01.01.2022 Tarihinden Beri Çözülemeyen Bilirkişi Ücreti İstisnası.
Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. Maddesi ile hangi ücretlerin Gelir Vergisi’nden istisna edileceği sayılmıştır.
25 Aralık 2021 tarih, 31700 sayılı Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 7349 sayılı Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 2’nci maddesi ile 193 sayılı Kanun’un 23’üncü maddesinin birinci fıkrasına 18. Bendi eklenerek, 01.01.2022 tarihinden itibaren hizmet erbabının, ödemenin yapıldığı ayda geçerli olan asgari ücretin aylık brüt tutarından işçi sosyal güvenlik kurumu primi ve işsizlik sigorta primi düşüldükten sonra kalan tutarına isabet eden ücretlerin gelir vergisinden istisna edileceği hüküm altına alınmıştır.
Aynı Kanunu’nun 4’inci maddesi ile de 488 sayılı Damga Vergisi Kanununa ekli (2) sayılı tablonun “IV- Ticari ve medeni işlerle ilgili kâğıtlar” başlıklı bölümünün (34) numaralı fıkrasında yer alan “ücretlere ilişkin kâğıtlar” ibaresinden sonra gelmek üzere de (Bu maddenin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde düzenlenen ücretlerde istisna, aylık brüt asgari ücrete isabet eden kısım için uygulanır) şeklindeki parantez içi hükmü eklenmiştir.
Bu çerçevede Gelir Vergisi Kanunu’nun 61’nci maddesinin 3. fıkrasının 5. bendinde ve 319 Seri No.lu Gelir Vergisi Genel Tebliği’nde sayılmaları nedeniyle yönetim ve denetim kurulu üyelerine ödenen huzur hakkı, bilirkişilere, resmi arabuluculara, eksperlere, spor hakemlerine, sporculara yapılan ödemeler gibi ücret sayılan ödemelerin aylık asgari ücreti aşmayan kısmı için de vergi istisnası söz konusu olmuştur.
Ancak, bilirkişilere ödenen ücretlerde istisna ile ilgili bir gelişme olmaması üzerine tarafımızca T.C. Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Bilirkişilik Daire Başkanlığına başvurularak emekli maaşı alan ve bilirkişilik geliri elde edenlerin vergi istisnasından faydalanıp faydalanmayacağı hakkında bilgi talebinde bulunulmuştur.
Daire Başkanlığı’nın İzmir Bilirkişilik Bölge Kurulu Başkanlığı’na gönderdiği 26.05.2022 tarih, E-46693448-650(650.03.73.2022)-180/16901 yazıda sorumuzla ilgili olarak Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın, 05.05.2022 tarihli ve 59387 sayılı yazısından söz edilmiş ve özetle;
Bir işverenin yanında ücretli olarak çalışmayan bilirkişilere yapılan ödemelerde vergi istisnasının uygulanacağı, bilirkişilerin bir işverene bağlı olarak çalışmaları ve ücret geliri elde etmeleri halinde ise, istisnanın sadece en yüksek ücret gelirine uygulanmasının gerektiği ve söz konusu işverene bu durumu bildirme yükümlülüğünün ise hizmet erbabına ait olduğu;
Bu çerçevede, istisnanın uygulanmasında kişi beyanının esas alınması öngörüldüğünden bu yöndeki beyanın ödeme birimlerine iletilmesi halinde bilirkişiye vergi istisnasından faydalandırılarak ödeme yapılacağı, bildirilmiştir.
Bu bağlamda, bir işverenin yanında çalışmayan bilirkişilere yapılan ödemelerde vergi istisnasının uygulamasına ilişkin olarak “istisnanın uygulanmasında kişinin bu yöndeki beyanın ödeme birimlerine iletilmesi” hususundan ne kastedildiğiyle ile ilgili olarak İzmir Bilirkişilik Bölge Kurulu yetkilileri ile görüşülmüş, emekli veya bir işverenin yanında çalışmayan bilirkişilerin vergi istisnasından yararlanabilmeleri için başka bir işverenden ücret almadıklarını adliyelerdeki İdari İşler Müdürlüğü ile veznelere beyan etmeleri gerektiği tarafımıza ifade edilmiştir.
Diğer taraftan İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü’nün 28.07.2022 tarih, 391652 sayılı özelgesinde özetle; bir işveren yanında ücretli olarak çalışmayan bilirkişilere bir ay içinde yapılan bilirkişi ücret ödemeleri üzerinden hesaplanan gelir vergisinden, 193 sayılı Kanunun 23’üncü maddesinin birinci fıkrasının (18) numaralı bendinde düzenlenen istisna tutarına isabet eden vergi düşülmek suretiyle kesilecek verginin belirleneceği, ayrıca yapılan ödemenin brüt asgari ücrete isabet eden damga vergisinin de istisna edileceği, başka bir işverenden ücret geliri elde edilip edilmediğine ilişkin gerekli araştırmanın yapılması ve ilgili vergi dairesi tarafından, fazla ve yersiz olarak kesilerek vergi dairesine yatırıldığı tespit edilen vergi tevkifatının iade edilmesinin mümkün olduğunun değerlendirildiği, bildirilmiştir.
Yine diğer taraftan tarafımızca İzmir Bilirkişilik Bölge Başkanlığı’na tekrar başvurularak konu ile ilgili olarak tekrar görüş talep edilmiştir.
Verilen cevapta özetle; 02/05/2023 havale tarihli dilekçemizin Başkanlıklarının 03/05/2023 tarihli ve 2023/392 Muh sayılı yazısı ile Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Bilirkişilik Daire Başkanlığına gönderildiği belirtilerek, Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Bilirkişilik Daire Başkanlığının 12/05/2023 tarihli ve E-46693448-650[650.03.8.2023]-162/14590 sayılı yazısına göre, bir işveren yanında ücretli olarak çalışmayan bilirkişilerine yapılan ödemelerde vergi istisnasının uygulanacağı, bilirkişilerin bir işverene bağlı olarak çalışmaları ve ücret geliri elde etmeleri halinde ise, istisnanın sadece en yüksek ücret gelirine uygulanması gerekmekte olup söz konusu işverene bu durumu bildirme yükümlülüğü ise hizmet erbabına ait olacağı,
Bilirkişilik ücreti ödemelerinde uygulanacak işlemler konusunda Bilgi İşlem Genel Müdürlüğünce yürütülen çalışmalar devam etmekte olduğu,
Diğer taraftan, fazla kesilen gelir vergisinin iadesi hususunda ilgililerin öncelikle ücretin kesinti yapılan miktarını da gösteren reddiyat makbuzu ile Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığına başvurmasının uygun olacağı düşünüldüğü, belirtilmiştir.
Öte yandan, 06.10.2022 tarih, 1111117 sayılı yazımızla vergi kesintilerinin yatırıldığı Bornova Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne bilirkişi ücretlerinden kesilen vergilerimin iadesi konusundaki başvurumuza bir cevap gelmemesi üzerine bu kez İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü’ne 28.12.2022 ve 29.12.2022 tarihlerinde başvuruda bulunulmuş, İzmir Vergi Dairesi Başkanlığı Gelir Kanunları Gelir Vergileri Grup Müdürlüğü’nce de 17.01.2023 tarih, 13739 sayılı yazıları ile Gelir İdaresi Başkanlığı’ndan görüş talep edilmiştir.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 22.05.2023 tarih, 44553 sayılı görüş yazısında özetle; fazla ve yersiz olarak yapılan gelir vergisi kesintilerine ilişkin iade talepleri için, vergi kesintisinin yapılarak yatırıldığı her bir vergi dairesi müdürlüğüne gerekli bilgi ve belgelerle birlikte ayrı ayrı başvuruda bulunulması, fazladan kesilen gelir vergisinin düzeltme fişi kuralına göre red ve iade edilmesinin gerektiği, diğer iade işleminin kısa sürede ve doğru olarak yerine getirilebilmesi için adı geçenlere yapılan ödemelerin T.C. kimlik numarası, elde edilen ücret, gelir ve damga vergisi kesintilerinin kişi bazında ayrı ayrı girişinin yapılarak, söz konusu ücret ve kesinti tutarlarına ait bilgilerin GİBİNTRANET sistemi üzerinden görüntülenmesi için çalışmaların devam etmekte olduğu, program tamamlandığında ayrıca duyurulacağı, belirtilmiştir.
Yine tarafımızca 24.07.2023 tarih, 1370301 sayılı kayıt numarası ile gerekli bilgi ve belge ile bir kez daha Bornova Vergi Dairesi Müdürlüğü’ne başvurulmuş ve halen de bir cevap alınamamıştır.
Son olarak da hem Gelirler Genel Müdürlüğü'nden Ücretler Şube Müdürü ile hem de Bilirkişilik Daire Başkanlığı’ndan bilirkişi ücretleri ile ilgilenen Hakim ile görüşülmüş, her ikisi de Bilirkişi Daire Başkanlığınca çalışma yapıldığını beyan etmişlerdir. Ancak görüşmenin üstünden yaklaşık 2 ayı aşan bir süre geçmiş olmasına rağmen hiçbir gelişme olmamıştır.
Halen başka bir işverenden ücret almayan bilirkişi ücretlerinden kesilmiş olan vergilerin iadeleri gerçekleştirilmemiş olup, üstelik söz konusu ücretlerden gelir ve damga vergisi kesintisi yapılmaya devam edilmektedir ve 01.01.2022 tarihinden beri de çözüm beklenmektedir