VERGİNİN GÜNDEMİ
Dava açma süresi geçmemiş veya dava aşamasındaki borçların yapılandırılması
Akif AKARCA / Dr.Mehmet ŞAFAK
7440 Sayılı Kanun’un 3. maddesinde yapılan düzenlemelerle, kanunun yayımlandığı 12 Mart 2023 tarihi itibariyle, Hazine ve Maliye Bakanlığı’na, il özel idarelerine ve belediyelere bağlı tahsil dairelerince takip edilen “dava açma süresi geçmemiş veya dava safhasında bulunan kesinleşmemiş amme alacakları”nın yapılandırılmasına imkan tanınmıştır. Bu madde kapsamında yapılandırılacak alacakların tutarlarının tespitinde, alacağa ilişkin davanın bulunduğu safha esas alınacak olup, anılan yapılandırmaya ilişkin düzenlemeler bu yazımızda özetlenmeye çalışılacaktır.
Vergi ve vergi cezalarında durum
1- 12 Mart 2023 tarihi itibariyle, Dava açma süresi geçmemiş ya da vergi mahkemesinde dava açılmış (henüz karara bağlanmamış) olması durumunda;
- Vergi aslının %50’sinin,
- Gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE oranları esas alınarak güncellenen tutarın, ödenmesi gerekmektedir.
Bu durumda; vergi aslının %50’sinin, vergi aslına bağlı olan (vergi ziyaı) cezaların tamamının, gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.
2- 12 Mart 2023 tarihi itibariyle, İhtilafın üst yargıda olması durumunda;
Vergi mahkemesince veya istinaf başvurusu üzerine bölge idare mahkemesince verilmiş en son karara bakılacaktır.
En son karar Terkin ise;
- Vergi aslının %10’unun,
- Gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacaklar Yİ-ÜFE oranları esas alınarak güncellenen tutarın,
ödenmesi gerekmektedir
Bu durumda; vergi aslının %90’ının, vergi aslına bağlı olan (vergi ziyaı) cezaların tamamının, gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.
En son karar Tasdik ya da Tadilen Tasdik ise;
- Tasdik edilen vergi aslının tamamının,
- Terkin edilen kısmın %10’unun,
- Gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE oranları esas alınarak güncellenen tutarın, ödenmesi gerekmektedir.
Bu durumda; terkin edilen vergi aslının %90’ının, vergi aslına bağlı olan (vergi ziyaı) cezaların tamamının, gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.
Usulsüzlük ve özel usulsüzlük cezalarında durum
12 Mart 2023 tarihi itibariyle,
- Dava açma süresi geçmemiş veya vergi mahkemesinde devam ediyorsa cezanın %25’inin,
- En son karar terkin ise terkin edilen cezanın %10’unun,
- En son karar tasdik veya tadilen tasdik ise; tasdik edilen cezanın %50’sinin ve terkin edilen kısmın %10’unun,
ödenmesi gerekmektedir.
Bu durumda, kalan cezaların tahsilinden vazgeçilecektir.
İdari para cezalarında durum
12 Mart 2023 tarihi itibariyle,
- Dava açma süresi geçmemiş veya dava ilk derece mahkemesinde ise %50’sinin,
- En son karar terkin ise terkin edilen cezanın %10’unun,
- En son karar tasdik veya tadilen tasdik ise; tasdik edilen cezanın tamamının ve terkin edilen cezanın %10’unun
- Faiz, gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE oranları esas alınarak güncellenen tutarının,
ödenmesi gerekmektedir.
Bu durumda; kalan ceza tutarının, faiz, gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.
Ecrimisillerde durum:
12 Mart 2023 tarihi itibariyle,
- Dava açma süresi geçmemiş veya dava ilk derece mahkemesinde ise %50’sinin,
- En son karar terkin ise terkin edilen ecrimisilin %10’unun,
- En son karar tasdik veya tadilen tasdik ise; tasdik edilen ecrimisilin tamamının ve terkin edilen ecrimisilin %10’unun,
- Faiz, gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacaklar yerine Yİ-ÜFE oranları esas alınarak güncellenen tutarın,
ödenmesi gerekmektedir.
Bu durumda; kalan ecrimisil tutarının, faiz, gecikme faizi ve zammı gibi fer’i alacakların tamamının tahsilinden vazgeçilecektir.
(Hazine ve Maliye Bakanlığı’na bağlı tahsil dairelerince yalnızca Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına bağlı milli emlak dairesi başkanlıkları/milli emlak müdürlükleri/milli emlak şeflikleri ile tabiat varlıklarını koruma şube müdürlüklerince 2886 sayılı Kanun hükümlerine göre tespit ve takdir edilen ecrimisiller takip ve tahsil edildiğinden, münhasıran bu ecrimisil alacaklarının kanunun 3’üncü maddesinin beşinci fıkrası kapsamında yapılandırılması mümkün bulunmaktadır.)
7440 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesinde yer alan kesinleşmemiş veya dava safhasında bulunan alacakların yapılandırarak kesinleşen tarhiyatların, yapılandırma hükümleri ihlal edilmemesi şartıyla, sonraki dönemler için vergiye uyumlu mükelleflere sağlanan vergi indiriminden (ilgili diğer şartların da sağlanması kaydıyla) yararlanılacaktır. Diğer bir ifadeyle; yapılandırmaya konu edilen tarhiyat, beyana tabi vergi türleri itibariyle tarhiyat yapılmamış olması şartının ihlali kapsamında değerlendirilmeyecektir.
Başvuruların, 31/5/2023 tarihine kadar (bu tarih dâhil) yapılması gerekmektedir. Dava açma süresi geçmemiş veya dava açılmış olan borçlar için başvurular, bağlı bulunulan tahsil dairesine yazılı olarak yapılmalı ve başvuru dilekçesinde dava açılmayacağı, açılmış davalardan vazgeçileceği yönünde iradenin belirtilmesi gerekmektedir.
12 Mart 2023 tarihi itibarıyla uzlaşma talepli tarhiyatlar için madde hükmünden yararlanmak isteyen mükelleflerin uzlaşma talebinden vazgeçmeleri de şarttır.
İdari para cezalarında başvuru dilekçeleri idari para cezasını veren idarelere verilmekle birlikte, Kanun kapsamında yapılandırılan alacaklara ilişkin ödemeler ilgili vergi dairesine yapılacaktır.
Birden fazla dava dosyası bulunan mükellefler dilekçelerinde, hangi dava dosyası için madde hükümlerinden yararlanmak istediklerini belirteceklerdir.
Yapılandırılan borçlar, borçlunun tercihine göre peşin veya taksitler halinde ödenebilecektir. Taksitlerin ödeme süresinin son gününün resmi tatile rastlaması halinde süre, tatili izleyen ilk iş günü mesai saati sonunda bitecektir. Yapılandırılan borçların tamamının ilk taksit ödeme süresinin son günü olan 3/7/2023 (30/6/2023 tarihinin resmi tatile rastlaması nedeniyle) tarihine kadar (bu tarih dâhil) ödenmesi halinde;
- Yapılandırılan borçlara katsayı uygulanmayacak ve
- Yİ-ÜFE oranları esas alınarak hesaplanan tutardan %90 indirim,
- İdari para cezalarının aslından %25 indirim,
- Yapılandırılan alacak sadece fer’i alacak ise hesaplanan Yİ-ÜFE tutardan %50 indirim,
yapılacaktır.
Yapılandırılan borçların taksitle ödenmek istenmesi halinde, başvuru sırasında 12, 18, 24, 36 veya 48 eşit taksitte ödeme seçeneklerinden biri seçilebilecek ve ilk taksit 3 Temmuz 2023 (30/6/2023 tarihinin resmi tatile rastlaması nedeniyle) tarihine kadar (bu tarih dâhil), kalan taksitler de takip eden aylık dönemler halinde ödenecektir.
Taksitle ödeme durumunda, yapılandırılmış borçlara, ayrıca aşağıda yer alan katsayılar uygulanarak tahsil edilecektir:
12 eşit taksitte yapılacak ödemelerde 1,09
18 eşit taksitte yapılacak ödemelerde 1,135
24 eşit taksitte yapılacak ödemelerde 1,18
36 eşit taksitte yapılacak ödemelerde 1,27
48 eşit taksitte yapılacak ödemelerde 1,36
Kanun hükümlerinden yararlanmak üzere başvuruda bulunan ve açtıkları davalardan vazgeçen borçluların bu ihtilaflarıyla ilgili olarak karar tarihine bakılmaksızın, 12 Mart 2023 tarihinden sonra tebliğ edilen yargı kararları uyarınca işlem yapılmayacak ve bu kararlara ilişkin hükmedilmiş yargılama gideri, avukatlık ücreti ve bu alacakların fer’ilerinin bulunması hâlinde bu tutarlar karşılıklı olarak talep edilmeyecektir.
Ayrıca, söz konusu yargılama gideri, avukatlık ücreti ve bu alacakların fer’ileri için icra takibi yapılamayacak ve vazgeçme tarihinden önce ödenmiş olan yargılama gideri ve avukatlık ücreti geri alınmayacaktır.(Ekonomim)