Enflasyon Muhasebesinde Kriz: 

Mali Müşavirler ve İşletmeler Tehlikede Mali Müşavirler ve İş Dünyası Endişeli

Hilal Gerem - SMMM

Günümüzde işletmelerin finansal sağlığını korumak ve yasal yükümlülüklerini yerine getirmek için mali müşavirlere olan ihtiyaç her geçen gün artmaktadır. Ancak mevcut düzenlemeler ve cezai yaptırımlar, bu önemli mesleği icra eden profesyonelleri zor durumda bırakmaktadır.  Geçici vergi dönemlerinde enflasyon muhasebesinin doğru yapılmasının mümkün olmadığı gibi Anayasa'ya da aykırıdır.

Mali Müşavirlerin Yaşadıkları Zorluklar

Tüm kamu kurumlarının yükünü omuzlayan, işverenlerin yükünü taşıyan ve ülke ekonomisindeki enflasyonun muhasebesini yapan mali müşavirler, iş dünyasının ve kamunun bel kemiği olarak çalışırken, karşılaştıkları zorluklar ve üzerlerindeki ağır yükler göz ardı edilemez.

Devletin karmaşık vergi politikalarını ve çalışmayan sistemlerini gözden geçirilerek düzeltilmesi, mali müşavirlerin yükünü hafifleterek acil adımlar atması gerekmektedir.

Mevzuattaki ağır düzenlemeler birçok mali müşaviri de meslekten uzaklaştıracak niteliktedir. Bu durum, ülke ekonomimizin genel sağlığını da olumsuz yönde etkileyecektir.

Gelecekte firmaların mali müşavir bulamamasına yol açacak ve nitelikli yeni personel yetiştirilemeyecektir.

Mevcut durumda yetişmiş muhasebe personeli sayısında ciddi bir azalma gözlemlenmekte ve bu pozisyonları dolduracak kalifiye eleman bulunamamaktadır.

Hazine ve Maliye Bakanlığı'na Açık Çağrı

Hazine ve Maliye Bakanlığı'ndan geçici vergi dönemlerinde enflasyon muhasebesi uygulamasının iptal edilmesini ve yasal mevzuatta sadeleştirme talep ediyoruz.

Emre Kartaloğlu, Erol Demirel ve Gürsel Baran'ın Görüşleri

TÜRMOB Başkanı Emre Kartaloğlu, enflasyon muhasebesi sonucunda sermayenin tüketildiğini ve işletmelerin borca batık hale geldiğini belirterek, "Bu uygulamalar, işletmelerin finansal yapısını ciddi şekilde sarsmakta ve sürdürülebilirliklerini tehdit etmektedir. Enflasyon muhasebesi düzenlemelerinin gözden geçirilmesi zorunludur" demiştir.

İstanbul Mali Müşavirler Odası  (İSMMMO) Başkanı Erol Demirel, mevcut enflasyon muhasebesi uygulamalarının mali müşavirlerin iş yükünü artırdığını ve cezai yaptırımların mesleğin cazibesini azalttığını belirtmektedir. Demirel, "Mali müşavirlerin bu zorluklar karşısında dayanacak gücü kalmadı. Geçici vergi dönemlerinde enflasyon muhasebesi yapılması, Anayasa'ya aykırıdır ve bu durum düzeltilmelidir" demiştir.

Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Gürsel Baran ise, enflasyon muhasebesi uygulamalarının işletmelerin mali dengesini bozduğunu ve vergi adaletini zedelediğini vurgulamaktadır. Baran, "Devletin bu yanlış politikadan vazgeçmesi gerekmektedir. Aksi takdirde, işletmelerin mali yapısı daha da zayıflayacaktır" şeklinde konuşmuştur.

Enflasyon Muhasebesinin geçici vergi döneminde uygulanması durumu

Enflasyon düzeltmesi hesaplamasıyla ortaya çıkan farklardan dolayı mükelleflere ilave vergi çıkması, vergi adaletini zedeleyici bir durumdur.

Enflasyon muhasebesi, enflasyonist kârlar nedeniyle olmayan kazançların vergisi tahakkuk etmesini engelleyerek yüksek kâr dağıtımları ile sermayenin erimesine engel olmayı amaçlar.

Mali tabloların enflasyon düzeltmesine tabi tutulması, fiktif kârlılığın giderilmesi ve mali performansın/durumun gerçek değerinde gösterilmesini sağlar.

Ancak, geçici vergi dönemlerinde bu muhasebe uygulamasının getirdiği zorluklar ve cezai yaptırımlar, işletmelerin mali dengelerini bozar ve mükelleflerin haksız ek vergi yükümlülükleriyle karşılaşmasına neden olur.

Borca Batıklık Durumu ve Görüşler

Enflasyon muhasebesinin en önemli sonuçlarından biri, bazı işletmelerin bu uygulama sonucunda borca batık hale gelme riskidir. Mali Müşavirler Odası Başkanı Erol Demirel bu konuda şunları belirtmiştir: "Enflasyon düzeltmesi sonucunda bazı işletmeler borca batık duruma düşmekte ve bu durum işletmelerin mali yapısını ciddi şekilde sarsmaktadır. Bu, ekonomik sürdürülebilirliği tehlikeye atan bir durumdur ve acil çözüm gerektirmektedir".

Muhasebe Bilenler Topluluğu'ndan da benzer endişeler dile getirilmektedir. Topluluk, "Enflasyon muhasebesi nedeniyle ortaya çıkan borca batıklık durumu, işletmelerin finansal yapısını derinden etkilemekte ve bu durumun acilen gözden geçirilmesi gerekmektedir" şeklinde açıklamada bulunmuştur.

Sonuç ve Çağrı

Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın mevcut enflasyon muhasebesi politikalarını gözden geçirmesi ve geçici vergi dönemlerinde uygulanmasını iptal etmesi zorunluluktur. İşletmelerin mali sağlığı ve mali müşavirlerin çalışma koşullarının iyileştirilmesi için bu adım kaçınılmazdır. Aksi takdirde, ülkemizin ekonomik yapısı daha da zayıflayacak ve uzun vadede geri dönülmesi zor hasarlar oluşacaktır. Yılda bir kez uygulanması gereken enflasyon düzeltme işlemleri sonucu oluşan fiktif karların vergilendirilmemesi, Enflasyon düzeltmesi sonucu zarar oluşması halinde ise bu zararların Mali Kar'dan indirilmemesi yani vergilemeye nötr etki etmesi gerekmektedir.

Bu yazı, mali müşavirlerin karşılaştığı zorlukları ve enflasyon muhasebesi uygulamalarının yarattığı sorunları vurgulamak amacıyla, Mali Müşavir Hilal GEREM ve Mali Müşavir Ferhat ÖZDEMİR tarafından kaleme alınmıştır.

Kaynaklar:

1. Dünya Gazetesi, "Enflasyon Muhasebesinde Yanlış Kayıtların Cezaları".

2. Erol Demirel'in Görüşleri, Mali Müşavirler Odası Web Sitesi.

3. Gürsel Baran'ın Görüşleri, Ankara Ticaret Odası Web Sitesi.

4. Emre Kartaloğlu'nun Görüşleri, TÜRMOB Resmi Yayınları.

5. "Borca Batıklık Durumu", Mali Müşavirler Odası Raporu.

6. "Muhasebe Bilenler Topluluğu Görüşleri", Topluluk Web Sitesi.