Gayrimenkul alım/satımında vergilendirilme sorunu ve beklentiler
05 Haziran 2024 Çarşamba
Gayrimenkul alım/satımının vergilendirilmesi ve yaşanan sorunlar uzun yıllardır tartışılmaktadır. Nihayet, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca . . . .
Gayrimenkul alım/satımında vergilendirilme sorunu ve beklentiler
MEVZUATIN İÇİNDEN

Gayrimenkul alım/satımında vergilendirilme sorunu ve beklentiler

Talha APAK

Gayrimenkul alım/satımının vergilendirilmesi ve yaşanan sorunlar uzun yıllardır tartışılmaktadır. Nihayet, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nca konuyla ilgili önemli bir çalışma başlatılmış ve Cumhurbaşkanlığı’na sunulmuştur.

Mevcut istisnaların kaldırılacağı, satışa konu değerin asgari emsal (rayiç) değerine göre belirleneceği gündemdedir.

Mevcut vergilendirme sistemi

Gayrimenkul alım/satımıyla ilgili tartışılmakta olan mevcut vergilendirme sistemi aşağıdaki gibi sıralanabilir. Gerçek veya tüzel kişi adına kayıtlı gayrimenkulün satışında hem alıcıdan hem satıcıdan %2 olmak üzere toplam satış bedeli üzerinden %4 tapu harcı ödenir.

Gerçek kişiler adına kayıtlı gayrimenkulün alım/satımında KDV uygulanmaz.Tüzel kişi adına kayıtlı gayrimenkulün alım/ satımında ise, gayrimenkulün işyeri veya konut olmasına göre %1, %10 ve %20 KDV uygulanır. Gerçek kişi adına kayıtlı gayrimenkulün beş yıldan önce satılması halinde endeksleme sonucu oluşan kazanç gelir vergisine tabidir. Beş yıldan sonra satılması halinde oluşan kazanç vergiden istisnadır.

Tüzel kişi adına kayıtlı gayrimenkulün iki yıldan önce satılması halinde oluşan kazanç kurumlar vergisine ve KDV’ye tabi iken iki yıldan sonra satılması halinde vaktiyle uygulanan KDV istisnası 14/7/2023 tarihinde kaldırılmış olup, 14/7/2023 tarihinden önce aktife girenlerde %25’i kurumlar vergisi istisnası devam etmekte olup, 14/7/2023 tarihinden sonra aktife girenlerde kurumlar vergisi istisnası tamamen kaldırılmıştır. (Gayrimenkul ticareti veya kiralaması faaliyetiyle uğraşan tüzel kişilerde istisna hakkı zaten bulunmamaktaydı.)

Mevcut uygulamaya yönelik eleştiriler

Başta inşaat sektörü olmak üzere gayrimenkul alımı/satım işleri ekonomide çok önemli yer tutmakta ve ekonomik dinamiklerin başında gelmektedir. Ancak, mevcut vergi yasalarında bazı istisna ve muafiyetler ile bu yasalarda var olan boşluklar nedeniyle başka sektörler veya vergi mükellefleri nezdinde haksız rekabet oluşmaktadır.

Konuya yönelik eleştiriler özetle aşağıdaki gibi sıralanabilir. Alım/satım bedelleri tapuda gerçek değerin altında (düşük) gösterilerek vergi kaybına ve kayıt dışılığa yol açmaktadır. Vergi kaybı olarak; gelir vergisi, kurumlar vergisi ve alım/satım tapu harçları öne çıkmaktadır. İstisna ve muafiyetlerin devam etmesi diğer sektör mükellefi için haksız rekabete yol açmaktadır. Satışa konu gayrimenkulün satış değerinin belediye emlak rayiç değeri olarak dikkate alınması vergi kaybına yol açmaktadır.

Gündemdeki yeni düzenleme ve öneriler

Milyonlarca gayrimenkul sahibini ilgilendiren ve son zamanlarda kamuoyunda yer alan gayrimenkul alım/satım işleminin vergilendirilmesine yönelik Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından yapılan taslak çalışma Sayın Cumhurbaşkanı’na sunulmuş bulunmaktadır.

Cumhurbaşkanlığı’nca yapılacak değerlendirme sonrası konunun yakın zamanda TBMM’nin gündemine gelmesi beklenmektedir. Söz konusu taslak çalışmanın içeriği aşağıdaki gibi özetlenebilir. Emlak vergileri ve tapu harçları artık gayrimenkullerin belediyedeki emlak vergisine esas değerleri üzerinden değil, bölgesel rayiç bedel üzerinden alım/satıma konu olacaktır. Bölgesel rayiç bedellere göre yapılacak alım/satım işlemi sonucu maliyenin vergi gelirlerinde ciddi artış olacaktır.

Alım/satım yılına bakılmaksızın tüm istisna ve muafiyetlere son verilecektir. Diğer bir ifadeyle, tüzel kişilerde iki yıllık, gerçek kişilerde beş yıllık muafiyete son verilecektir. Ancak bu uygulama yasalaşırsa, yasanın yürürlüğe girdiği tarihten önce satın alınmış olan gayrimenkuller eski mevzuata tabi olacaktır. Yeni satın alınanların satışı ise yeni yasaya tabi olacaktır. Üzerinde çalışılan yeni düzenleme gerekli ve önemli bir düzenleme olup, piyasalarda yaratacağı etkisinin de dikkate alınması gerekir. Öte yandan, yeni düzenlemenin kira ve gayrimenkul satış fiyatlarında olağandışı bir artışa yol açmamasına dikkat edilmelidir. (Dünya)
REKLAM ALANI
8- Plaket Töreninde Ödeal Adına Akgün Koçali'ye, Exporto adına Hülya Hacıbayramoğlu'na ve İktisadi Dayanışma Adına İmtiyaz Sabihi Nusret Sümer'e Rıza Teksan Plaketini Takdim Etti.
REKLAM ALANI
Sermaye şirketlerinin nakit sermaye artırımlarında faiz indirimiyle ilgili çok makale yazdığımın ve siz okurları sıkmış olabileceğimin . . . .
Transfer Fiyatlaması İncele­me Grubu dağıtıldıktan son­ra, uzunca bir süredir sadece bu konu odaklı veya ağırlıklı incele­meler görmüyorduk.
Çalışanlar en az bir yıllık çalışması olması şartı ile çalıştıkları yıl, ay ve güne göre kendi arzu ve isteği dışında iş­ten çıkartıldıklarında ya da . . . .
5597 sayılı Kanunla düzenlenen yurt dışına çıkış harcına ilişkin açıklamaların yer aldığı Rehber yayınlanarak kullanıma sunulmuştur.
Gazetemizde 18 Eylül 2024 tarihinde yayınlanan “Taşınmaz değerlemesi tartışması Danıştay’a taşındı!” başlıklı köşe yazımızda;
İş sağlığı ve güvenliği konusu, çalışma hayatının küresel boyutta bir sorunu olarak gündemdeki yerini korumaktadır. . . . .
Bilindiği üzere, Vergi Usul Kanunu'nun 280'inci maddesi gereği işletmeler yabancı para mevcutları ile yabancı para cinsinden olan borç . . . .
Önceki yazımda veraset vergisinin beyanname sürelerini aktararak süresinde beyanname verilmemesinin sonuçlarını irdelemiştim. . . .
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından kamuoyuna açıklanan bilgilerde 2024 yılında Vergi Müfettişleri tarafından yapı­lan vergi incelemelerinde .. ..
31 Ocak 2025 tarihine kadar kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtlara, 31 Ocak 2025 Tarihine kadar . . .
Gerçek kişiler için gelir vergisi beyan döneminin başlamasına artık sayılı günler kaldı. Dolayısıyla konuyla ilgili yazılacak makalelerin de zamanı geldi.
İlk defa 2012 yılında yürürlüğe konulan ‘iş sağlığı ve güvenli­ği’ sistemi bugüne kadar çeşitli değişiklikler ve ertelemelere uğ­radı
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 580) ve Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
Türkiye'deki ekonomik dengelerin bozuk olmasını ve ekonomik krizin en büyük sebebleri nedir, sorusu üzerine yapılan kamuoyu . . . . .
Bilindiği gibi Veraset ve İntikal Vergisi beyana dayalı bir vergidir. Bu vergide beyanın verilme süreleri kanunda aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
Bolu Kartalkaya'daki Grand Kartal Otel'de çıkan ve 78 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan yangına ilişkin adliyeye sevk edilen . . . . .
Yargı Reform Strateji Belgesi'nden sahte senetlerin önüne geçecek bir sistem çıktı. Buna göre, filigramlı senetlerle 'kırtasiyeden al, doldur' . . .