İnternetten Satış Yapanlar Esnaf
Muaflığından Faydalanabilir Mi ?
Ferhat Özdemir
Mali Müşavir
ferhat@ferhat-ozdemir.com
Bilindiği üzere yaklaşık son otuz yıllık süreçte bilişim ve iletişim teknolojilerinin hızlı gelişimi ve 1980 li yıllarda internetin kullanılmaya başlaması ve özellikle de 1995 de tamamen serbest bırakılması ile başlayan döneme bilgi çağı adı verilmektedir. İnternetin serbest kullanımı ve yaygınlaşması tarihte hiç olmadığı kadar bilgiye ulaşımı kolaylaştırmıştır. İnternet yolu ile bilgi ve iletişimin dünyada anlık hale gelmesi ile insanoğlunun sosyal ve ticari alışkanlıkları da hızla değişmeye başlamıştır.
Bahsettiğimiz değişiklikler artık dışarıya çıkmadan, bilgisayar başında neredeyse dünyada ki bütün mağazaları dolaşabilmek, ürün ve fiyat karşılaştırması yapabilmek ve oturduğumuz yerden çok az bir enerji harcayarak istediğimiz eşyayı satın alarak zahmetsizce ona sahip olabilmemizi sağlamaktadır.
Bütün bu gibi değişikler alışılagelmiş ticari hayatı da derinden etkilemeye devam etmekte, e-ticaret, e-mağaza, e-ihracat gibi kavramların hayatımıza girmesine ve ticaret şekillerini kökten değiştirmeye devam etmektedir.
Günümüzde e-ticaret siteleri yolu ile ticaret yapanların sayısı hızla artmıştır ve bu artış e-ticaret yapmak isteyen veya e-ticarete yeni başlayanlar açısından işin seyrini görmeden, yani faaliyete başlarken bir kazanç elde edilip edilemeyeceği öngörülemediğinden vergi mükellefiyeti açmak, şirket kurmak v.b. çeşitli vergisel sorumluluklar ile muhatap olmak işe başlama aşamasında endişe oluşturmakta ve yazımız başlığında da belirttiğimiz “acaba esnaf muaflığından faydalanabilirmiyim” sorusunu gündeme getirmektedir.
Esnaf muaflığı kavramı 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’nun 9. Maddesinde (7162 sayılı kanun ile değişen şekli) bentler halinde sayılmıştır. Buna göre G.V. Kanunu 9.maddesi 1.fıkrasının 6.bendine “işyeri açmaksızın” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya yıl içinde gerçekleştirilen satış tutarı ilgili yıl için geçerli olan asgari ücretin yıllık brüt tutarından fazla olmamak üzere, internet ve benzeri elektronik ortamlar üzerinden” ibaresi eklenmiştir.
Buna göre,
a) Motorlu vasıta kullanmadan ve bir işyeri açmadan gezici olarak perakende ticaret yapanlar,
b) Gezici olarak iş yapan hallaç, kalaycı, lehimci, tamirci, çilingir, hamallar gibi küçük sanat erbabı,
c) Köylerde gezici olarak her türlü sanat işleri ile uğraşanlar,
d) Nehir, göl ve denizlerde toplamı 50 rüsum tonilatoya kadar makinesiz veya motorsuz nakil vasıtaları işletenler; hayvanla veya bir adet hayvan arabası ile nakliyecilik yapanlar,
e) Ziraat işlerinde kullandıkları hayvan arabası, motor, traktör gibi vasıtalar veya sandallarla nakliyeciliği sürekli hale getirmeksizin ara sıra ücret karşılığında eşya ve insan taşıyan çiftçiler,
f) Evlerde kullanılan dikiş, nakış, mutfak robotu, ütü ve benzeri makine ve aletler hariç olmak üzere, muharrik kuvvet kullanmamak ve dışarıdan işçi almamak şartıyla; oturdukları evlerde imal ettikleri havlu, örtü, çarşaf, çorap, halı, kilim, dokuma mamûlleri, kırpıntı deriden üretilen mamûller, örgü, dantel, her nevi nakış işleri ve turistik eşya, hasır, sepet, süpürge, paspas, fırça, yapma çiçek, pul, payet, boncuk işleme, tığ örgü işleri, ip ve urganları, tarhana, erişte, mantı gibi ürünleri işyeri açmaksızın satanlar,
g) Bir işyeri açmaksızın kendi adına münhasıran kapı kapı dolaşmak suretiyle her türlü hurda maddeyi toplayarak bu malların ticaretini yapanlara veya tekrar işleyenlere satanlar,
h) Kendi ürettikleri ürünleri satanlara münhasır olmak üzere el dokuma işleri, bakır işlemeciliği, çini ve çömlek yapımı, sedef kakma ve ahşap oyma işleri, kaşıkçılık, bastonculuk, semercilik, yazmacılık, yorgancılık, keçecilik, lüle ve oltu taşı işçiliği, çarıkçılık, yemenicilik, oyacılık ve bunlar gibi geleneksel, kültürel, sanatsal değeri olan ve kaybolmaya yüz tutan meslek kollarında faaliyette bulunanlar,
i) Yukarıdaki bentlerde sözü edilen işlere benzerlik gösterdikleri Maliye Bakanlığınca kabul edilen ticaret ve sanat işleri ile iştigal edenler.
Bir yıl içinde asgari ücretin yıllık brüt tutarını (2020 yılı için 2.943,00 * 12 = 35.316,00 TL.) aşmayanlar esnaf muaflığından faydalanabilecektir.
Ancak e-ticaret işinde sattıkları ürünleri evde kendileri üretmeyip ticari bir şirketten satın alarak kendi e-ticaret sitesinde veya markalaşmış bir e-ticaret sitesi kanalıyla satış yapanlar esnaf muaflığı kavramına dahil değildirler ve mutlaka vergi dairesine mükellefiyet tesis ettirip diğer yasal prosedürleri de yerine getirerek ticari bir işletme altında e-ticaret faaliyetlerini yürütmelidirler