Sağlık sigortası prim kesintisi
Sezgin Özcan
sezginozcan@sozcu.com.tr
Eşim 2018 Ocak ayında isteğe bağlı Bağ-Kur'dan emekli oldu. Emekli olduğundan bu yana sağlık kesintisi altında emekli aylığından yüzde 10 civarında kesinti yapılıyor. Cumhurbaşkanı'nın “2.500 liradan aşağı emekli maaşı olmayacak” sözüne rağmen eşimin aylığından 2.500 üzerinden yine yüzde 10 civarında kesinti yapılmış. E-devlete baktığımızda bu ayın 25'inde 2.267 lira civarında maaş alacağı gözüküyor. Eşimin ele geçeni 2.500 lira olması gerekmez mi? İkinci olarak bu kesinti ne kadar süre ile devam edecektir? N. Şahin
Emekli aylığı alt sınır uygulamasında emekli aylıkları 2.500 liraya yükseltilmiyor. Ek ödeme dahil 2.500 liranın altında olan emekli aylıklarının, 2.500 lira olarak ödenmesi sağlanıyor. Ancak sağlıkla ilgili katkı payı ya da eşinizde olduğu gibi emekli aylığı üzerinden hesaplanan sağlık sigortası primi kesintileri 2.500 liradan kesilmeye devam ediliyor.
Eşinizin sağlık sigortası prim kesintisi gerçek aylığı üzerinden hesaplanıp, 2.500 TL olarak belirlenen alt sınır tutarından düşülmüş olmalı.
Sağlık sigortası primi kesintisi, emekli aylığı bağlanmasına esas alınan tüm hizmet süresince 10 yıl süreyle hastalık sigortası veya sağlık sigortası veya genel sağlık sigortası primi ödememiş olan Bağ-Kur emeklilerinden yapılıyor.
Kesinti tutarı, emekli aylığının yüzde 10'u oranında olup, hastalık sigortası, sağlık sigortası ve genel sağlık sigortası primi kesilmiş olan süreler düşülmek kaydıyla, 10 yılı tamamlayacak sürece yapılıyor.
Örneğin, eşiniz emekli olmadan önce 4 yıl süreyle sağlık sigortası ya da genel sağlık sigortası primi ödemiş ise emekli olduğu tarihten itibaren 10 yılı tamamlayacak süre kadar daha sağlık sigortası primi kesintisi yapılacak.
Ekim 2008 öncesi ölen Bağ-Kur'lu yetiminin aylık oranı
Dedem Bağ-Kur'lu ve 1992 yılında vefat etti. Maaşını anneannem alıyordu, o da 2006 yılında vefat etti. Annem 2014 yılında babamdan ayrıldı ve kendisine dedemden yüzde 25 oranında yetim aylığı bağlandı. Yetim aylığının bağlanma tarihinin 2008 sonrası olması, aylık bağlama oranın değişmesini sağlar mı? Ya da mahkeme vasıtasıyla bir hak elde edilebilir mi? İlkkan Demir
Dedenizin vefat tarihi Ekim 2008 sonrası olsaydı, anneniz hem anasız hem babasız kaldığından kendisine yüzde 50 oranında aylık bağlanırdı. Ancak Ekim 2008'den önce vefat eden sigortalıların hak sahiplerine aylık bağlanmasında, hak sahiplerine ilişkin koşulların tespitinde hak sahibi olma niteliğinin kazanıldığı tarihteki kanun hükümleri uygulanırken, aylığın hak sahiplerine paylaştırılmasında ölüm tarihindeki kanun hükümleri uygulanıyor.
Dedenizin ölüm tarihinde geçerli olan 1479 sayılı Bağ-Kur Kanunu hükümlerine göre, aylık bağlanacak çocuk tek hak sahibi de olsa, hem anasız hem babasız da kalsa aylık bağlama oranı yüzde 25.
Annenizin hak sahipliği her ne kadar Ekim 2008'den sonra babanızdan ayrılmasıyla doğmuş olsa da SGK, yukarıda belirttiğim yönetmelik hükmü gereği aylık bağlama oranını değiştirmez. Lehe olan hükümlerin uygulanması bağlamında mahkeme konuya nasıl bakar bilemiyorum ancak isterseniz konuyu yargıya taşıyabilirsiniz.(Sözcü)