Şirketlerin üç önemli vergi problemi
08 Ocak 2025 Çarşamba
Vergi mükelleflerinin çok sayıda problemi söz konu­su. Bunların başında; şirketle­rin kâr payı dağıtım stopajının yüksekliği,
Şirketlerin üç önemli vergi problemi
MEVZUATIN İÇİNDEN

Şirketlerin üç önemli vergi problemi

Talha APAK

Vergi mükelleflerinin çok sayıda problemi söz konu­su. Bunların başında; şirketle­rin kâr payı dağıtım stopajının yüksekliği, kamudan olan ala­caklarını tahsil edemedikleri halde vergisini ödedikleri, enf­lasyon düzeltmesi uygulama­sında yaşanan karmaşa gibi so­runlar mali tabloların bozulma­sına ve finansal sıkıntılara yol açıyor.

Türkiye’de şirketlerin ödediği kazanç vergisi (kurumlar vergi­si) birçok ülkeye göre daha dü­şük (%25) olarak uygulanması­na rağmen, gerçek kişilerde ol­duğu gibi kurumlar üzerinden alınan başka birçok dolaylı ver­ginin yaratığı vergi yükü şirket­ler için yıllardır tartışılmakta. Özellikle, son yıllarda ülkede yaşanan ekonomik sorunlar ne­deniyle reel sektörde çok sayı­da firmanın kapanmasına, kon­kordatoya başvurmasına veya iflas etmelerine yol açtı.

Başta şirketler olmak üze­re reel sektörün gündeminden düşmeyen ve yıllardır tartışılan iki önemli soruna, uygulamada enflasyon düzeltmesinde yaşa­nan sorunlar da eklenmiş oldu.

1- Şirketlerin kâr payı dağıtım stopajının yüksekliği,

2-Şirketlerin kamudan olan alacaklarını tahsil edeme­dikleri halde vergisini ödedik­leri,

3-Enflasyon düzeltme­si uygulamasında yaşa­nan sorunlar.

Kurumlarda kâr dağıtım stopajı tekrar yüzde 15’e çıkarıldı

Uzun zamandır yüz­de 10 olarak uygulanan kâr payı ödemeleri stopa­jı, 22/12/2024 tarihli 9286 sayı­lı Cumhurbaşkanı Kararının Eki kararı ile yapılan düzenleme ile yüzde 15’e çıkarılmıştır.

Tam mü­kellef kurumlar tarafından, tam mükellef gerçek kişilere, dar mü­kellef gerçek kişilere, dar mükel­lef kurumlara, gelir ve kurumlar vergisi mükellefi olmayanlara ve gelir vergisinden muaf olanlara dağıtılan kar payları gelir/kurum­lar vergisi tevkifatına tabi tutul­maktadır.

Gerçek kişilerce elde edilen kar paylarının yarısı gelir vergisin­den müstesna olup kalan tutarın ilgili yıla ilişkin gelir vergisi tari­fesinin ikinci dilimini (2024 yı­lı için 230.000 lira, 2025 yılı için 280 bin lira) aşması halinde yıllık gelir vergisi beyanı ile beyan edil­mesi gerekmektedir. Gelir vergisi beyannamesinde hesaplanan ver­giden tevkif suretiyle ödenen ver­ginin tamamı mahsup edilmek­tedir.

Dar mükellef gerçek kişi ve kurumlar ile gelir ve kurumlar ver­gisi mükellefi olmayanlar ve gelir vergisinden muaf olanlarda tevki­fat nihai vergi olmaktadır. Kararın yayım tarihi olan 22/12/2024 tari­hinden itibaren dağıtılan kâr pay­ları üzerinden yüzde 15 oranında tevkifat yapılacaktır.

Örneğin; 2024 yılında 1 milyon lira olan net kazancı olan bir şir­ket, yüzde 25 üzerinden 250 bin lira kurumlar vergisi ödedikten sonra kalan 750 bin liranın ortak­lara dağıtılması halinde ilgili şir­ket tarafından yüzde 15 oranında 112.500 lira stopaj ödenecek.

Son­rasında kalan kalan 637.500 lira ortağa dağıtılmakta. Ortak, eline geçen net kâr payı olan 637.500 li­ra için ayrıca 2025 yılı Mart ayın­da gelir vergisi beyannamesi vere­cek. Kâr payı beyan edecek ortağın gelir vergisi beyanı sonucu çıka­cak vergisi hariç şirket tarafından 362.500 lira vergi ödenmiş olacak. Sonuçta, bu işlemin vergi maliyeti yüzde 40’ı bu­labilmektedir.

Bu uygulama yüzünden, ço­ğu aile şirketlerinde kar da­ğıtımı yerine ortakların çek­tiği paralar cari hesaplarına alacak yazılmaktadır. Bu du­rumda, şirket bilançoları bo­zulmakta, olası vergi incele­melerinde ise ciddi cezalarla kar­şılaşılmaktadır. Veya başka hiçbir geliri olamayan bazı şirket ortak­larının, şirketten alacakları kar payının vergi yükünden kaçmak suretiyle kar payı almak yerine başka yöntemlerle şirketlerden para çekmeleri sonucu mali tablo­lar bozulmakta ve başka sorunlara yol açmaktadır.

Kamudan alacağı olan şirketler finansman sorunu nedeniyle vergilerini ödeyemiyor

Bilindiği gibi, birçok şirket ka­muya iş yapmakta, yaptıkları işle­ri karşılığı hak edişleri için fatu­ra kesmekte ancak alacaklarını aylarca alamamaktadırlar. Oysa alacaklarını alamadıkları halde düzenlemiş oldukları faturaları­nı gelir hesaplarına kaydetmeleri sonucu kurumlar vergisi ve katma değer vergilerini zamanında öde­mek zorundalar.

Öte yandan, ka­muya iş yapan şirketlerin yeni iş alabilmeleri için “vergi borcu yok­tur” yazısını almaları zorunludur. Bu durumda, finansman sıkıntı­sı çeken şirketler yüksek faizlerle yabancı kaynak bulmak suretiyle vergilerini ödeyerek faaliyetlerini devam ettirmeye çalışmaktadırlar.

Enflasyon düzeltmesi uygulamasındaki sorunlar devam ediyor

Bilindiği gibi, enflasyon düzelt­mesi uygulaması 31/12/2023 ta­rihinde uygulanarak düzeltilmiş değerler 2024 kayıtlarına taşın­dı. Daha sonra, 2023 yılı satışla­rı 50 milyon liranın altında kalan şirketler için yıl içerisinde (ge­çici vergi dönemlerinde) enflas­yon düzeltmesi yapmamaları ka­rarı alındı. Bunun dışında kalan şirketler ise uygulamada birçok soruna rağmen enflasyon düzelt­mesine devam etti.

2024 yılı bitti, 2025 yılından bir hafta da geride kaldı, buna rağmen 2024 yılı içe­risinde düzeltmeden muaf tutulan şirketlerin 31/12/2024 itibariyle düzeltme yapıp yapmayacakları veya muafiyetlerinin devam edip etmeyecekleriyle ilgili beklenti veya kaygı devam ediyor. Maliye Bakanlığı’nın bu konuda bir an ön­ce beklenti ve kaygıları giderecek bir açıklama yapması gerekiyor. Bize göre; yıl içerisinde düzeltme­den muaf tutulan şirketler diğer şirketler gibi enflasyon düzeltme­sine devam edecekler.

Sorunlarla ilgili önerilerimiz

Uygulamada, mükelleflerin sek­törlere veya mükellefiyet türüne göre çeşitli vergisel problemleri olabiliyor. Hiç değilse, yukarıda ko­nu ettiğimiz ve mükelleflerce öne çıkan hususlara ilişkin bir çözüm veya kolaylık bekleniyor. Konu et­miş bulunduğum sorunlarla ilgili önerilerim ise;

1- Şirketlerde kar dağıtım uygu­lamaların doğru ve sağlıklı ya­pılabilmesi, mali tabloların bozul­maması, fiktif ve muvazaalı işlem­ler yapılmaması için kar dağıtım stopajı kaldırılmalı veya yüzde 5 olarak uygulanmalı.

2- Yaşanan ekonomik sorunlar da dikkate alınarak, kamudan ala­cağı olan şirketlerin vergi ve SGK borçlarının kamu alacağından mahsubu sağlanmalı veya vergi er­teleme imkânı tanınmalı.

3- Enflasyon düzeltmesi uygula­masında yaşanan sorunlar ve hatalı işlemler nedeniyle 2025/Ni­san ayına kadar cezasız düzeltme beyanlarının verilmesi sağlanmalı. 2023 yılı satışları 50 milyon liranın altında olup da 2024 yılında enflas­yon düzeltmesinden muaf tutulan şirketlere ilişkin, 31/12/2024 iti­bariyle enflasyon düzeltmesi yapıp yapmayacakları konusunda Ba­kanlıkça bir açıklama yapılmalı. (Dünya)
REKLAM ALANI
8- Plaket Töreninde Ödeal Adına Akgün Koçali'ye, Exporto adına Hülya Hacıbayramoğlu'na ve İktisadi Dayanışma Adına İmtiyaz Sabihi Nusret Sümer'e Rıza Teksan Plaketini Takdim Etti.
REKLAM ALANI
Sermaye şirketlerinin nakit sermaye artırımlarında faiz indirimiyle ilgili çok makale yazdığımın ve siz okurları sıkmış olabileceğimin . . . .
Transfer Fiyatlaması İncele­me Grubu dağıtıldıktan son­ra, uzunca bir süredir sadece bu konu odaklı veya ağırlıklı incele­meler görmüyorduk.
Çalışanlar en az bir yıllık çalışması olması şartı ile çalıştıkları yıl, ay ve güne göre kendi arzu ve isteği dışında iş­ten çıkartıldıklarında ya da . . . .
5597 sayılı Kanunla düzenlenen yurt dışına çıkış harcına ilişkin açıklamaların yer aldığı Rehber yayınlanarak kullanıma sunulmuştur.
Gazetemizde 18 Eylül 2024 tarihinde yayınlanan “Taşınmaz değerlemesi tartışması Danıştay’a taşındı!” başlıklı köşe yazımızda;
İş sağlığı ve güvenliği konusu, çalışma hayatının küresel boyutta bir sorunu olarak gündemdeki yerini korumaktadır. . . . .
Bilindiği üzere, Vergi Usul Kanunu'nun 280'inci maddesi gereği işletmeler yabancı para mevcutları ile yabancı para cinsinden olan borç . . . .
Önceki yazımda veraset vergisinin beyanname sürelerini aktararak süresinde beyanname verilmemesinin sonuçlarını irdelemiştim. . . .
Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından kamuoyuna açıklanan bilgilerde 2024 yılında Vergi Müfettişleri tarafından yapı­lan vergi incelemelerinde .. ..
31 Ocak 2025 tarihine kadar kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtlara, 31 Ocak 2025 Tarihine kadar . . .
Gerçek kişiler için gelir vergisi beyan döneminin başlamasına artık sayılı günler kaldı. Dolayısıyla konuyla ilgili yazılacak makalelerin de zamanı geldi.
İlk defa 2012 yılında yürürlüğe konulan ‘iş sağlığı ve güvenli­ği’ sistemi bugüne kadar çeşitli değişiklikler ve ertelemelere uğ­radı
Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 580) ve Planlı Alanlar İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik
Türkiye'deki ekonomik dengelerin bozuk olmasını ve ekonomik krizin en büyük sebebleri nedir, sorusu üzerine yapılan kamuoyu . . . . .
Bilindiği gibi Veraset ve İntikal Vergisi beyana dayalı bir vergidir. Bu vergide beyanın verilme süreleri kanunda aşağıdaki şekilde belirlenmiştir.
Bolu Kartalkaya'daki Grand Kartal Otel'de çıkan ve 78 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan yangına ilişkin adliyeye sevk edilen . . . . .
Yargı Reform Strateji Belgesi'nden sahte senetlerin önüne geçecek bir sistem çıktı. Buna göre, filigramlı senetlerle 'kırtasiyeden al, doldur' . . .