İŞ HUKUKU VE SOSYAL GÜVENLİK
Telafi çalışması
Resul KURT
Telafi çalışması, işçinin ücretini aldığı ancak çeşitli sebeplerden dolayı çalışmadığı bir süreyi daha sonra çalışması olarak tanımlanabilir.
Diğer bir anlatımla telafi çalışması, işçinin bazı nedenlerle çalışmaması halinde, kaybedilen çalışma sürelerinin belirli bir zaman diliminde normal çalışma sürelerinin üzerinde çalışarak ve fazla çalışma ücreti gündeme gelmeden telafi edilmesidir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 64’üncü maddesinde “Telafi Çalışması” hüküm altına alınmıştır.
“Zorunlu nedenlerle işin durması, ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi veya benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi ya da işçinin talebi ile kendisine izin verilmesi hallerinde, işveren dört ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalışması yaptırabilir.”
Telafi çalışması nedeniyle yapılan çalışmalar, fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma olarak değerlendirilemez.
Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma süresi olan 11 saati aşmamak koşulu ile günde 3 saatten fazla yaptırılamayacaktır. Diğer yandan tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamayacağı unutulmamalıdır.
Telafi çalışması iki türlü yaptırılabileceği söylenebilir:
1. Ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi,
2. İşçinin talebi ile kendisine ücretli izin verilmesi.
Birincisi ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi işçilerin genel talebiyle olabileceği gibi işverenin tek taraflı beyanıyla olabilir. Başka bir anlatımla, telafi çalışması tarafların anlaşmasına veya işçinin onayına bağlı değildir. İşyerinde bu sebeple telafi çalışması yapılacağı hususunda işçilerin bilgilendirilmesi ise bir zorunluluktur.
Telafi çalışmasında temel kurallar ve esaslar şu şekilde sıralanabilir:
- Zorunlu nedenlerle işin durması,
- Ulusal bayram ve genel tatillerden önce veya sonra işyerinin tatil edilmesi,
- Benzer nedenlerle işyerinde normal çalışma sürelerinin önemli ölçüde altında çalışılması veya tamamen tatil edilmesi,
- İşçinin talebi ile kendisine izin verilmesi,
- Telafi çalışması, fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sayılmaz.
- Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma süresini aşmamak koşulu ile günde üç saatten fazla olamaz.
- Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılamaz.
İşverenler tarafından telafi çalışmasına ilişkin yukarıdaki usullere uyulmadığının tespiti halinde, 2024 yılında bu durumdaki her işçi için 2 bin 666 TL idari para cezası gündeme gelecektir. (Ekonomim)