Verginin vergisi olur-mu?
23 Ekim 2024 Çarşamba
Vergi sistemimize yönelik eleştiriler ve direnç son yıllarda ciddi bir şekilde art­mış durumda. Sistemin bir tarafında devlet diğer tarafında ise . . .
Verginin vergisi olur-mu?
MEVZUATIN İÇİNDEN

Verginin vergisi olur-mu?

Talha APAK

Vergi sistemimize yönelik eleştiriler ve direnç son yıllarda ciddi bir şekilde art­mış durumda. Sistemin bir tarafında devlet diğer tarafında ise gerçek ve tüzel kişiler bu­lunuyor. Devlet memnun değil ki vergi üstüne vergi getiriyor. Vergi verenler memnun değil ki vergi üstüne vergi ödüyor.

Vergi sistemimiz adil değil

Devletlerin en önemli gelir kaynağı ver­gidir. Vergi sistemi, tüm devletler tarafın­dan günümüze kadar çeşitli ad ve sistemler­le uygulanarak bugüne gelmiş. Günümüzde, kimi ülkelerde en önemli vatandaşlık görevi iken, kimi ülkelerde ise son vatandaşlık gö­revi olarak direnç gösterilmekte. Ülkemizde ise vergi, hep son vatandaşlık görevi olarak görüldü ve direnç gösterildi, kaçınıldı, kaçı­rıldı. Bunun bir nedeni ise uygulamanın çok adil olmadığıdır.

Bırakınız vergi verenlerin tepkisini, dev­let ya da iktidara gelen hükümetler tarafın­dan yıllardır söylenen; “vergide reform ya­pılacak, az kazanandan az çok kazanandan çok vergi alınacak, kayıt dışılıkla mücade­le edilecek, adil bir vergi sistemi hayata ge­çirilecek” söylemleri bile verginin adil uy­gulanmadığını ortaya koymaktadır. Ancak, günümüzde gelinen noktada bu söylemle­rin çözümsüz kaldığı ve sorunun devam et­tiği bir gerçek.

Dolaylı vergi-dolaysız vergi dengesizliği

Devlet tarafı soruna kalıcı ve sürdürüle­bilir bir çözüm bulamayınca, dolaylı vergi dediğimiz harcama (tüketim) üzerinden alı­nan vergilere ağırlık vermiş, gelir (kazanç) üzerinden alınan dolaysız vergiler ise çok geride bırakılmış. Hazine ve Maliye Bakan­lığı’nın verilerine bakıldığında vergi gelirle­rinin; yüzde 67’si harcama üzerinden alınan (KDV, ÖTV), yüzde 33’ünün ise gelir üzerin­den alınan (GV, KV) vergilerden oluştuğu görülüyor.

Bu dengesizliğin en önemli nedeni; kayıt dışılıkla yeterince mücadele edilemediğin­den, birçok gerçek ve tüzel kişinin gelirleri vergilendirilemediğinden, kolay vergi siste­mi olan harcama üzerinden alınan vergilere ağırlık verilmiş. Bu durumda, geliri olan ol­mayan herkes yaptığı her harcamada vergi ödemektedir. Buradaki, önemli çelişki veya eleştiri, hiç vergi vermiyor diye eleştirilen tüketici de (dolaylı da) olsa vergi veriyor. Bu­rada en çok mağdur olan ise, acil (yeme-iç­me-giyinme) ihtiyaçlarını karşılayan hiç ge­liri olmayan (çocuklar-öğrenciler) veya dar gelirli vatandaşlardır.

Verginin vergisi tartışması devam ediyor

Yıllardır tüm tarafların eleştirdiği, dolay­lı vergilerin dolaysız vergilere göre yüksek oranda uygulandığı ve sistemin adil olma­dığı yanı sıra, son yıllarda “verginin vergi­si” olur-mu? tartışması ise gündemdeki ye­rini koruyor. Burada yine, harcama üzerin­den alınan vergilerin muhatabı tüketicilerin haklı tepkisi söz konusu. Özellikle, KDV ve ÖTV sisteminin uygulanmaya başlandığı günden günümüze kadar birçok ürünün sa­tın alınmasında, verginin vergisi ödenmek­tedir. Durumu, aşağıdaki örneklerle çoğalt­mak mümkün.

Örnek-1. Bedeli 1 milyon lira olan bir araç satın alındığında, önce ÖTV sonra bunun üzerinden KDV hesaplandığında ilgili ara­cın satış bedeli 2 milyon liranın üzerine çı­kabiliyor. ÖTV oranının yüzde 100 olduğu varsayılan bir otomobilin KDV matrahı 2 milyon lira olup, buna yüzde 20 KDV ilave edildiğinden otomobilin satış fiyatı 2.4 mil­yon liraya çıkabiliyor.

Örnek-2. Bedeli 50 bin lira olan bir cep te­lefonu satın alındığında, önce TRT bandrolü ve ÖTV, sonra bunun üzerinden KDV hesap­landığında ilgili telefonun satış bedeli 100 bin liranın üzerine çıkabiliyor. TRT band­rol payının 12, ÖTV oranının yüzde 50 oldu­ğu varsayılan bir cep telefonun KDV matrahı yaklaşık 80 bin lirayı geçtiği, buna yüzde 20 KDV ilave edildiğinden telefonun satış fiyatı 100 bin liraya çıkabiliyor.

Bu örnekleri çoğaltmak mümkün. Burada­ki eleştiri veya sorun ise, ÖTV sonrası çıkan rakama KDV eklenmesiyle verginin de vergi­si ödenmiş oluyor.

Sonuç olarak; Devlet, ihtiyaç duyduğunda çeşitli vergiler koyabilir. Ancak, verginin ver­gisini koyması adil olmadığı gibi tartışma­lıdır. Verginin vergisi dediğimiz ve harcama üzerinden alınan dolaylı vergilerin olumlu yanı zengin de ödüyor fakir de ödüyor. Olum­suz yanı ise, zengin de aynı oranda ödüyor fa­kir de aynı oranda ödüyor.(Dünya)
REKLAM ALANI
REKLAM ALANI
Bilindiği üzere, anonim ve limited şirketlerin kuruluş başvurularına ait randevular MERSİS üzerinden alınmaktadır.
Elektronik Ticarette Gelir ve Kurumlar Vergisi Tevkifatına İlişkin Açıklamaların Yer Aldığı Gelir Vergisi Genel Tebliği (Seri No: 329) Taslağı Hazırlanmıştır
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) ekim ayı tüketici enflasyonunu açıkladı. Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık yüzde 48,58, aylık yüzde 2,88 arttı.
Ekim ayı enflasyonunun açıklanmasıyla birlikte kasım ayında konutlarda ve işyerleri kiralarında uygulanabilecek tavan zam oranı belli oldu.
"GELENEKSEL KAHVALTI ETKİNLİĞİ" ni Bakırköy Dilek Pastanesinde Yaptı.
29 Ekim Cumhuriyetimizin 101. Yılında Belkaya Gemisinde Boğazda Bayrağımızı İzmir Marşı ile Dalgalandırdı.
Eski Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul milletvekili, eski İstanbul Avcılar Belediye Başkanı, eski CHP İstanbul il başkanlarından Yüksel Çengel hayatını kaybetti.
Nihai tüketiciler dahil, tevsik zorunluluğu kapsamında olanların 7.000 liranın üzerindeki her türlü mal veya hizmet alımlarına ilişkin tahsilat. . . .
Cumhuriyetimizin 101. Yılı Kutlu Olsun....İktisadi Dayanışma Ailesi ......Cumhuriyetimizin 101. Yılı Kutlu Olsun....İktisadi Dayanışma Ailesi ......
Değerli Meslektaşlar, Cumhuriyetimizin 101.yılındayız. Hepimize kutlu olsun.
Hazine ve Maliye Bakanlığı, POS cihazı ve yazar kasanın birleştiği yeni nesil ödeme cihazlarına geçmeyen mükelleflere ceza uygulayacak. . . .
Değerli okurlar gün geçmiyor ki ka­yıt dışı ekonomi ile mücadele kap­samında Hazine ve Maliye Bakanlığı ta­rafından sektörel denetimler . . . .
Savunma Sanayii ile İlgili Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’nde yer alan . . . .
Mükelleflerin ve nihai tüketiciler dahil mükellef olmayanların 7.000 TL’nin üzerindeki tahsilat ve ödemelerini banka, benzeri finans . . . .
Kadıköy, İşbankası Kalamış Lokalinde Şef İlter Burak Kalay Eşliğinde Atatürk'ün Sevdiği Şarkılar ile Coşku İçinde Kutladı.
Konya Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (SMMMO) Başkanı Abdil Erdal, 29Ekim Cumhuriyet Bayramının 101. yıldönümü . . . .
ÖKC fişi almayan nihai tüketicilere de 5.000 TL özel usulsüzlük cezası kesilecektir.