Hepimizin çok iyi hatırladığı gibi 2019 yılında dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak, vatandaşların yurtdışı alışveriş sitelerinden 2018 yılında “mektup“ adı altında posta ya da hızlı kargo ile 3 milyar Euro alışveriş yaptıklarını (bireysel ithalat) açıklamıştı. Yılda 60 milyon mektubun, 26 milyonunun Çin'den geldiği ve ucuz ürünlerde bedel ne olursa olsun 22 Euro'nun altında gösterildiği için vergi kaybı yaşandığı ifade edilerek, Mayıs 2019'da 22 Euro'luk muafiyet de kaldırılmıştı.

Bütün bu önlemlere rağmen yurtdışı alışveriş kesilmemiş ki, yeni önlemler getirildi.

4458 Sayılı Gümrük Kanunu'nun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında Kararda Değişiklik Yapılmasına Dair Karar (Karar Sayısı: 5303) 15.03.2022 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmıştı.

Bu kararda, yapılan yeni düzenlemelerin 1 Mayıs 2022 tarihinde yürürlüğe gireceği belirlemesi yapılmıştı. Dün itibarıyla bu değişikler yürürlüğe girdi. Ayrıca 22 Nisan 2022 tarihli Resmi Gazete'de yayımlanmış olan “Posta ve Hızlı Kargo Yoluyla Taşınan Eşyanın Gümrük İşlemlerine İlişkin 1 Seri No'lu Gümrük Tebliği” de dün yürürlüğe girdi.

Bu kararın 3'üncü maddesi ile aynı kararın “Vergileri ödenmek suretiyle yolcu beraberinde veya posta yoluyla ya da hızlı kargo taşımacılığı yoluyla serbest dolaşıma sokulacak eşya” başlıklı 62'nci maddesinin konumuzu ilgilendiren hükümleri aşağıdaki şekilde uygulanmaya başlamıştır.

1- Posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla bir gerçek kişiye gelen ve ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen, kıymeti 150 Euro'yu geçmeyen eşya ile kıymeti 1500 Euro'yu geçmeyen ilaç cinsi eşyanın değeri üzerinden;

a) Avrupa Birliği ülkelerinden doğrudan gelmesi halinde %18, (oran değiştirilmedi)

b) Diğer ülkelerden gelmesi halinde %30, (%20 uygulanıyordu)

c) 06/06/2002 tarihli ve 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu'na ekli (IV) sayılı listede yer alan eşya olması durumunda yukarıdaki oranlara ilave %20, oranında tek ve maktu bir vergi tahsil edilecek.''

Dün itibarıyla yürürlüğe giren yukarıdaki uygulama kapsamında, bugün yurtdışı alışveriş sitesinden 1.000 TL'lik bir parfüm siparişinin tüketiciye maliyetini hesaplayalım:

Bu ürün Fransa'dan sipariş edilirse; gümrük vergisi oranı %30 değil, %18 olarak dikkate alınacak. Bu durumda parfüm tüketiciye 1.429 TL'ye mal olacak.

Ayrıca ÖTV (IV) sayılı liste dışında sipariş verilirse; %20 ÖTV olmayacağını da tekrar hatırlatalım.

Bireysel ithalat olarak adlandırabileceğimiz “mektup “uygulamasının; Türk perakende sektörü ve yurtiçi alışveriş siteleri için haksız rekabet yarattığı, vergi kaybı ve cari açığa neden olduğu aşikâr.

Kurlardaki olağanüstü artışlar ve ilave vergilere rağmen “mektup“ uygulamasının hâlâ sorun teşkil etmesi de ayrıca irdelenmeli.

Sadece vergi oranları artırılarak, alışveriş önlenmeye çalışılıyor söylemi doğru değil. Gönderilere yönelik muafiyet sınırı kalktığından, her bir işlem için gümrük müşaviri hizmeti almak zorunda kalınıyor. Dün yürürlüğe giren son düzenleme ile posta ve hızlı kargo şirketlerinin yetkisinin artırıldığını görüyoruz. Artık bu şirketler, ticari mahiyet arz etmeyen eşyalar için de dolaylı temsil yetkisini kullanabilecekler.

Bu ürünler ile ilgili antrepolarda beklediği süre için ardiye bedeli ödenecek. Vergilerden çok gümrük masrafları belki de sorunu çözecek gibi görülüyor.

Gümrük Bakanlığı yetkililerinden 2019-2020-2021 yıllarında yurtdışı alışveriş sitelerinden bireysel ithalat yolu ile satın alınan ürünlerin adet ve parasal değerini kamuoyu ile paylaşmalarını istirham ediyoruz.